ಹೊಸದಿಲ್ಲಿ: ಎರಡು ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ಉತ್ತರಾಖಂಡದಲ್ಲಿ ಜಲಪ್ರಳಯ ಸಂಭವಿಸಿ ಸಾವಿರಾರು ಜನರು ಮೃತಪಟ್ಟಿದ್ದ ಘಟನೆ ನಿಮಗೆ ನೆನಪಿರಬಹುದು. ಅಂಥ ಮಹಾ ಪ್ರವಾಹವೇ ಬಡಿದರೂ ರಾಜ್ಯದ ಕೇದಾರನಾಥ ದೇಗುಲಕ್ಕೆ ಕಿಂಚಿತ್ತೂ ಕೇಡು ಉಂಟಾಗಿಲ್ಲ, ಅದು ಈಗಲೂ ಗಟ್ಟಿಮುಟ್ಟಾಗಿದೆ ಎಂದು ತಜ್ಞರ ವರದಿ ಷರಾ ಬರೆದಿದೆ.
ಸಣ್ಣ ಮಳೆ, ಗಾಳಿಗೇ ದೊಡ್ಡ ದೊಡ್ಡ ವಸತಿ ಸಮುಚ್ಛಯಗಳೇ ಧರೆಗುರುಳುವ ಈ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ 8ನೇ ಶತಮಾನದ ದೇಗುಲ ಅಂಥ ಪ್ರಳಯದಲ್ಲೂ ಜಗ್ಗದೆ ಉಳಿದಿರುವುದು ಸೋಜಿಗದ ಸಂಗತಿಯಾಗಿದೆ.
”2013ರ ಜುಲೈನಲ್ಲಿ ಸುರಿದಿದ್ದ ಭಾರಿ ಮಳೆ, ಪ್ರವಾಹ ಹಾಗೂ ಭೂಕುಸಿತದಿಂದ ಶಿವನ ಸಾನ್ನಿಧ್ಯ ಸ್ಮಶಾನರೂಪಿಯಾಗಿದ್ದರೂ, ಆದಿ ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯರಿಂದ 8ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಕೇದಾರನಾಥ ಮಂದಿರ ಅಲುಗಾಡದೇ ಸ್ಥಿರವಾಗಿದೆ. ದೇಗುಲ ಹೊರಭಾಗಕ್ಕೆ ಕೊಂಚ ಹಾನಿಯಾಗಿದ್ದರೂ, ಅದರ ಅಡಿಪಾಯಕ್ಕೆ ಯಾವುದೇ ತೊಂದರೆಯಾಗಿಲ್ಲ. ಭವಿಷ್ಯದಲ್ಲೂ ಇದಕ್ಕೆ ಕೇಡಾಗುವ ಅಪಾಯವಿಲ್ಲ,” ಎಂದು ದೇವಸ್ಥಾನದ ಸ್ಥಿತಿಗತಿಯ ಕುರಿತು ಅಧ್ಯಯನ ನಡೆಸಿರುವ ಚೆನ್ನೈನ ಐಐಟಿ ತಜ್ಞರ ತಂಡ ವರದಿ ಮಾಡಿದೆ.
ಭಾರತೀಯ ಪುರಾತತ್ವ ಸರ್ವೇಕ್ಷಣಾ ಇಲಾಖೆಯ ಸೂಚನೆ ಮೇರೆಗೆ ಅಧ್ಯಯನ ನಡೆಸಿರುವ ಐಐಟಿ ತಜ್ಞರ ತಂಡ, ಅನೇಕ ಬಾರಿ ಕೇದಾರನಾಥ ಕ್ಷೇತ್ರಕ್ಕೆ ತೆರಳಿ, ಆಯತಾಕಾರದ ತಳಪಾಯದ ಮೇಲೆ ನಿರ್ಮಿತಗೊಂಡಿರುವ ದೇಗುಲದ ಭದ್ರ ಬುನಾದಿಯ ಅಧ್ಯಯನ ನಡೆಸಿದೆ.
ಶತಮಾನಗಳಿಂದಲೂ ಮಳೆ, ಬಿಸಿಲು ಎನ್ನದೇ ಪ್ರಾಕೃತಿಕ ವೈಚಿತ್ರ್ಯಗಳಿಗೆ ಮೈಯೊಡ್ಡಿ ನಿಂತಿರುವ ಮಂದಿರದ ಆಯಸ್ಸನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸಲು ತಂಡವು ದೇಗುಲದ ಪರಿಸರಕ್ಕೆ ಹಾನಿಯಾಗದಂತೆ ಕೆಲವು ಉಪಕರಣಗಳನ್ನು ಬಳಸಿ ಇಂಚಿಂಚೂ ಜಾಗವನ್ನು ಅಧ್ಯಯನಕ್ಕೆ ಒಳಪಡಿಸಿತ್ತು. ಅಡಿಪಾಯಕ್ಕೆ ಅಪಾಯವಾಗಿರದಿದ್ದರೂ, ಕೆಳಭಾಗದಲ್ಲಿ ಭಾರಿ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಬುರುಜೆ ಮಣ್ಣು ಶೇಖರಣೆಯಾಗಿದೆ. ಮಂದಿರದ ತಳಮಟ್ಟದ ವಿನ್ಯಾಸವನ್ನು ಏರಿಸಿದ್ದರ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಈ ಮಣ್ಣು ಸಂಗ್ರಹವಾಗಿದೆಯೇ ಹೊರತು ಪ್ರವಾಹದಿಂದಲ್ಲ. ಇದರಿಂದ ಮಂದಿರದ ತಳಪಾಯ ಅಥವಾ ಒಟ್ಟಾರೆ ದೇಗುಲ ಕಟ್ಟಡಕ್ಕೆ ಯಾವುದೇ ಅಪಾಯವಿಲ್ಲ ಎಂದು ವರದಿ ಹೇಳಿದೆ.
ಒಂದು ವರ್ಷ ಬಂದ್ ಆಗಿತ್ತು: ಪ್ರವಾಹದ ನಂತರ ದೇವಸ್ಥಾನದ ಆವರಣ ಕೆಸರಿನಿಂದ ತುಂಬಿಕೊಂಡಿತ್ತು. ಹೊರಭಾಗ ಹಾಗೂ ಒಳಭಾಗಕ್ಕೆ ಸಾಕಷ್ಟು ಹಾನಿಯಾಗಿತ್ತು. ಮಳೆಯಲ್ಲಿ ಕೊಚ್ಚಿಬಂದ ಅವಶೇಷಗಳು ರಾಶಿಬಿದ್ದದ್ದವು. ಪುನಃ ದೇವಸ್ಥಾನವನ್ನು ಮೊದಲಿನ ರೂಪಕ್ಕೆ ತರುವ ಉದ್ದೇಶದೊಂದಿಗೆ ಜೀರ್ಣೋದ್ಧಾರಕ್ಕಾಗಿ ಒಂದು ವರ್ಷ ಭಕ್ತಾದಿಗಳ ಪ್ರವೇಶಕ್ಕೆ ದೇವಸ್ಥಾನವನ್ನು ಬಂದ್ ಮಾಡಲಾಗಿತ್ತು. ಕೇದಾರನಾಥ ಯಾತ್ರೆ ಕಳೆದ ವರ್ಷ ಪುನರಾರಂಭಗೊಳ್ಳುವ ಮುನ್ನ ಹಲವು ಸಂಘ-ಸಂಸ್ಥೆಗಳು, ಮಠಗಳ ನೆರವಿನೊಂದಿಗೆ ಮೂಲ ವಿನ್ಯಾಸಕ್ಕೆ ಧಕ್ಕೆ ಬರದಂತೆ ಜೀರ್ಣೋದ್ಧಾರ ಕಾರ್ಯ ಕೈಗೊಂಡಿದ್ದ ಸರ್ವೇಕ್ಷಣಾ ಇಲಾಖೆಯು, ಹಾನಿಗೊಳಗಾಗಿದ್ದ ಮಂದಿರದ ಹೊರಭಾಗ ಹಾಗೂ ಒಳಭಾಗದಲ್ಲಿರುವ ಮರದ ನೆಲಹಾಸಿಗೆಯನ್ನು ಪುನರ್‌ರೂಪಿಸಿದೆ.
ಚರ್ತುಧಾಮ ಜಲಾವೃತ
ಎರಡು ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ಮೇಘಸ್ಫೋಟವಾಗಿ ಆಕಾಶಕ್ಕೆ ತೂತು ಕೊರೆದಂತೆ ವಾರಗಟ್ಟಲೆ ಸುರಿದ ಮಳೆಯಿಂದ ಚರ್ತುಧಾಮಗಳಾದ ಕೇದಾರ, ಬದರಿ, ಗಂಗೋತ್ರಿ ಮತ್ತು ಯಮುನೋತ್ರಿ ಜಲಾವೃತಗೊಂಡಿದ್ದವು. ಪ್ರವಾಹದಲ್ಲಿ 5,700ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಮಂದಿ ಕೊಚ್ಚಿ ಹೋಗಿದ್ದರೆ, ಕರ್ನಾಟಕ ಸೇರಿ ನಾನಾ ರಾಜ್ಯಗಳಿಂದ ಯಾತ್ರೆ ಹೋಗಿದ್ದ ಯಾತ್ರಾರ್ಥಿಗಳು ಅನ್ನಾಹಾರವಿಲ್ಲದೆ ದಟ್ಟಾರಣ್ಯದಲ್ಲಿ ಹಲವು ದಿನಗಳು ಸಿಲುಕಿಕೊಂಡಿದ್ದರು. ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ನಿಭಾಯಿಸಲು ರಾಜ್ಯ ಹಾಗೂ ಕೇಂದ್ರ ಸರಕಾರ ಸಮರೋಪಾದಿಯಲ್ಲಿ ಪರಿಹಾರ ಕೈಗೊಂಡಿತ್ತು. ಸಂತ್ರಸ್ತರ ರಕ್ಷಿಸಲು ಸೇನೆ ಹಗಲಿರುಳು ಶ್ರಮಿಸಿತ್ತು. ಕರ್ನಾಟಕ ಸೇರಿದಂತೆ ನಾನಾ ರಾಜ್ಯಗಳು ತಮ್ಮ ಯಾತ್ರಾರ್ಥಿಗಳನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಿ ಕರೆತರಲು ತಂಡ ರವಾನಿಸಿದ್ದವು.
