ಯೋಗ ಮುದ್ರೆಯ ಬಳಕೆ, ಆರೋಗ್ಯದ ಮತ್ತು ಸೌಂದರ್ಯದ ನಿಜವಾದ ಗುಟ್ಟು

ಮಂಗಳೂರು: ಯೋಗಾಸನಗಳು ನಮ್ಮ ಶರೀರದಲ್ಲಿ ರಕ್ತ ಪರಿಚಲನೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತವೆ. ಅಲ್ಲದೆ ನಮ್ಮ ತ್ವಚೆಯಲ್ಲಿರುವ ಕೋಶಗಳನ್ನು ಕಳಚಿಕೊಳ್ಳಲು ಇವು ನೆರವಾಗುತ್ತವೆ. ತ್ವಚೆಯಲ್ಲಿರುವ ವಿಷಕಾರಿ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಇವು ಹೊಡೆದೊಡಿಸುತ್ತವೆ. ಹೀಗೆ ಯೋಗಾಸನದಲ್ಲಿರುವ ಈ ಎಲ್ಲ ಅಂಶಗಳು ಸೇರಿ ನಿಮ್ಮ ಮಾನಸಿಕ ಒತ್ತಡವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವುದಲ್ಲದೆ, ನೀವು ಆರೋಗ್ಯವಾಗಿ ಕಾಣುವಂತೆ ಮಾಡುತ್ತವೆ. ಹೀಗೆ ಯೋಗಾಸನಗಳು ಕೇವಲ ನಿಮ್ಮ ಆರೋಗ್ಯವನ್ನು ಕಾಪಾಡುವುದರ ಜೊತೆಗೆ, ನೀವು ವಯಸ್ಸಾದಂತೆ ಕಾಣುವುದನ್ನು ಸಹ ತಡೆಯುತ್ತವೆ. ನೀವು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಯೋಗಾಸನಗಳನ್ನು ಅಭ್ಯಾಸ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದರೆ, ಖಂಡಿತ ನೀವು ನೋಡಲು ಸೊಗಸಾಗಿ ಕಾಣುತ್ತೀರಿ. ಒತ್ತಡವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಅಥವಾ ಒತ್ತಡವೇ ಇಲ್ಲದಂತೆ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಆರೋಗ್ಯದ ಮತ್ತು ಸೌಂದರ್ಯದ ನಿಜವಾದ ಗುಟ್ಟು. ಆ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ನಿಮಗೆ ನೆರವಾಗಲು ನಾವು ಇಲ್ಲಿ ಕೆಲವೊಂದು ಯೋಗಾಸನಗಳ ಪಟ್ಟಿಯನ್ನು ಇಲ್ಲಿ ನೀಡಿದ್ದೇವೆ ಓದಿಕೊಳ್ಳಿ ಮತ್ತು ದಿನನಿತ್ಯ ಇವುಗಳನ್ನು ಅಭ್ಯಾಸ ಮಾಡಿ.

ಯೋಗಿಕ ಮುದ್ರೆಗಳು:
ಮುದ್ರೆಗಳು ಯೋಗ ಅಭ್ಯಾಸದ ಮೂಲಭೂತ ವಿಧಗಳಾಗಿವೆ, ಅಂದರೆ ಬಿಹಾರ್ ಸ್ಕೂಲ್ ಆಫ್ ಯೋಗದಿಂದ ಪ್ರಕಟಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಹೆಚ್ಚು ಜನಪ್ರಿಯ ಪುಸ್ತಕಗಳು ಅದನ್ನು ಆಸನ, ಪ್ರಾಣಾಯಮ, ಮುದ್ರೆ, ಬಂಧ ಎಂಬುದಾಗಿ ಕರೆಯುತ್ತವೆ.

ಚಿನ್ ಮುದ್ರೆ:
ಎರಡೂ ಕೈಗಳ ಹೆಬ್ಬೆರಳು ಮತ್ತು ತೋರುಬೆರಳು ಒಂದು ಶೂನ್ಯವಾಗಿ (ಜೀರೋ) ಸಯೋಜಿಸಲ್ಪಡುತ್ತವೆ. ಮಧ್ಯದ ಬೆರಳು ತೋರುಬೆರಳಿನ ಮಡಚಲ್ಪಟ್ಟಿರದ ಭಾಗವನ್ನು ಮುಟ್ಟುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ಉಳಿದ ಬೆರಳುಗಳು ವಿಸ್ತರಿಸಲ್ಪಡುತ್ತವೆ. ವಜ್ರಾಸನದಲ್ಲಿ ಕುಳಿತುಕೊಳ್ಳುವ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಕೈಗಳು ತೊಡೆಯ ಮೇಲೆ ಅಂಗೈ-ಊರಲ್ಪಟ್ಟಿರುತ್ತವೆ. ಈ ಮುದ್ರೆಯು ಆಳವಾದ “ಹೊಟ್ಟೆಯ-ಉಸಿರಾಟ”ಕ್ಕೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ವಿಭಾಜಕಾಂಗವನ್ನು (ಎದೆಯ ಭಾಗಕ್ಕೂ ಹೊಟ್ಟೆಯ ಭಾಗಕ್ಕೂ ನಡುವಿನ ಭಾಗ) ಕ್ರಿಯಾಶೀಲವಾಗಿಸುತ್ತದೆ, ವಿಭಾಜಕಾಂಗವು ಉಸಿರೆಳೆತದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಶ್ರೋಣಿ ಕುಹರಗಳ ಕಡೆಗೆ ಕುಗ್ಗಿದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಇದು ಆಂತರಿಕ ಅಂಗಗಳನ್ನು ಮುಂದೂಡುತ್ತದೆ. ಒಂದು ೫-೨-೪-೨ ಲಯದಲ್ಲಿ ನಿಧಾನವಾದ ಲಯಬದ್ಧವಾದ ಉಸಿರಾಟವು ಶ್ರೋಣಿ ಕುಹರಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಕಾಲುಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಣವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ.

ಚಿನ್ಮಯ ಮುದ್ರೆ:
ಹೆಬ್ಬೆರಳು ಮತ್ತು ತೋರುಬೆರಳು ಚಿನ್ ಮುದ್ರೆಯ ರೀತಿಯಲ್ಲಿಯೇ ಇರುತ್ತವೆ. ಉಳಿದ ಬೆರಳುಗಳು ಒಂದು ಮುಷ್ಟಿಯಾಗಿ ಮಡಚಲ್ಪಟ್ಟಿರುತ್ತವೆ. ತೋರುಬೆರಳಿನ ಮತ್ತು ಮಧ್ಯದ ಬೆರಳಿನ ಮಡಚಲ್ಪಟ್ಟಿರದ ಭಾಗವು ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿಯೂ ಕೂಡ ಒಂದನ್ನೊಂದು ಮುಟ್ಟುತ್ತಿರಬೇಕು. ಚಿನ್ ಮುದ್ರೆಯಲ್ಲಿರುವಂತೆಯೇ, ವಜ್ರಾಸನ ಭಂಗಿಯಲ್ಲಿ ಕುಳಿತಿರುವ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಕೈಗಳು ತೊಡೆಯ ಮೇಲೆ ಇಡಲ್ಪಟ್ಟಿರಬೇಕು. ಈ ಮುದ್ರೆಯು ಪಕ್ಕೆಲುಬುಗಳನ್ನು ಕ್ರಿಯಾಶಿಲವಾಗಿಸುತ್ತದೆ, ಅದು ಉಸಿರೆಳೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಬದಿಯ ಭಾಗಗಳನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸುವಂತೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಒಂದು ೫-೨-೪-೨ (೫ ನಿಶ್ವಾಸವಾಗಿರುತ್ತದೆ, ಮತ್ತು ೪ ಉಸ್ಛ್ವಾಸವಾಗಿರುತ್ತದೆ) ಲಯದಲ್ಲಿ ನಿಧಾನವಾದ ಲಯಬದ್ಧವಾದ ಉಸಿರಾಟವು ಮುಂಡದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಕುತ್ತಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಣದ ಸಂಚಾರವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ.

ಆದಿ ಮುದ್ರೆ:
ಹೆಬ್ಬೆರಳು ಸಣ್ಣ ಬೆರಳಿನ ಮೂಲವನ್ನು ಮುಟ್ಟುವಂತೆ ಅಂಗೈಯೊಳಗೆ ಮಡಚಲ್ಪಡುತ್ತದೆ. ಉಳಿದ ಬೆರಳುಗಳು ಒಂದು ಮುಷ್ಟಿಯನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುವ ಸಲುವಾಗಿ ಹೆಬ್ಬೆರಳಿನ ಮೇಲೆ ಮಡಚಲ್ಪಡುತ್ತವೆ. ಚಿನ್ ಮುದ್ರೆಯಲ್ಲಿ ಇರುವಂತೆಯೇ, ವಜ್ರಾಸನ ಭಂಗಿಯಲ್ಲಿ ಕುಳಿತಿರುವ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಕೈಗಳು ತೊಡೆಯ ಮೇಲೆ ಇಡಲ್ಪಟ್ಟಿರಬೇಕು. ಈ ಮುದ್ರೆಯು ಉಸಿರೆಳೆತದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಎದೆಯ ಭಾಗವನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸುವ ಮೂಲಕ ವಕ್ಷಕವಚದ (ಎದೆಕವಚ)ಸ್ನಾಯುಗಳನ್ನು ಕ್ರಿಯಾಶಿಲವಾಗಿಸುತ್ತದೆ. ಒಂದು ೫-೨-೪-೨ ಲಯದಲ್ಲಿ ನಿಧಾನವಾದ ಲಯಬದ್ಧವಾದ ಉಸಿರಾಟವು ಕುತ್ತಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ತಲೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಣದ ಸಂಚಾರವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ.

ಬ್ರಹ್ಮ ಮುದ್ರೆ:
ಅಂಗೈಗಳು ಆದಿ ಮುದ್ರೆಯಲ್ಲಿರುವಂತೆ ಇರುತ್ತವೆ, ಆದರೆ ಅಂಗೈಯ ಒಳಭಾಗವು ಮೇಲ್ಮುಖವಾಗಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಎಡ ಮತ್ತು ಬಲ ಬೆರಳಿನ ಗೆಣ್ಣುಗಳು ಮತ್ತು ಮೊದಲ ಬೆರಳಿನ ಗಂಟುಗಳು ಮುಟ್ಟುವಂತೆ ಇರುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ನಾಭಿಯ ಮಟ್ಟಕ್ಕೆ ಸ್ಥಾಪಿತಗೊಂಡಿರುತ್ತವೆ. ಇದು ವಜ್ರಾಸನ ಭಂಗಿಯಲ್ಲಿ ಕುಳಿತಿರುವ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನಡೆಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ ಉಸಿರಾಟವು ಪೂರ್ಣವಾಗಲ್ಪಡುತ್ತದೆ: ಉಸಿರೆಳೆತದಲ್ಲಿ, ವಿಭಾಜಕಾಂಗವು ಕುಗ್ಗಲ್ಪಡುತ್ತದೆ, ಪಕ್ಕೆಲುಬುಗಳು ನಂತರದಲ್ಲಿ ವಿಸ್ತಾರವಾಗಲ್ಪಡುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ನಂತರ ಎದೆಕವಚದ ಸ್ನಾಯುಗಳು ಮುಂದಕ್ಕೆ ಚಲಿಸುತ್ತವೆ. ನಿವಾಸವು ಅದೇ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯ ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ, ಅದು ಒಂದು “ತರಂಗದ” ಅಥವಾ ಸಣ್ಣ ಅಲೆಗಳ ಪರಿಣಾಮವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ. ಒಂದು ೫-೨-೪-೨ ಲಯದಲ್ಲಿ ನಿಧಾನವಾದ ಲಯಬದ್ಧವಾದ ಉಸಿರಾಟವು ಪೂರ್ತಿ ದೇಹದಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಣದ ಸಂಚಾರವಾಗುವಂತೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ.

ಪ್ರಾಣ ಮುದ್ರೆ:
ಇದು ಕೈಯ ಅಭಿನಯಗಳು, ಉಸಿರಾಟದ ಚಕ್ರ, ಮತ್ತು ಧ್ಯಾನದಲ್ಲಿ ಅಭಿನಯದಿಂದ ಅಭಿನಯಕ್ಕೆ ಏಕಕಾಲಿಕ ಚಲನೆಗಳನ್ನು ಸಂಯೋಜಿಸುವ ಒಂದು ಕ್ಲಿಷ್ಟವಾದ ಮುದ್ರೆಯಾಗಿದೆ. ಒಂದು ಈ ಮುದ್ರೆಯು ಸಿದ್ಧಾಸನ ಭಂಗಿಯಲ್ಲಿ ಕುಳಿತುಕೊಂಡು ಅಭ್ಯಾಸ ಮಾಡುವುದಾಗಿದೆ. ಈ ಮುದ್ರೆಯು ಏಕೈಕ ಉಸಿರಾಟದ ಚಕ್ರವೂ ಕೂಡ ದೇಹವನ್ನು ಗಣನೀಯ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಪ್ರಚೋದಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಚಕ್ರದ ಸಿದ್ಧಾಂತಗಳು ಎಂಬ ಪುಸ್ತಕದಲ್ಲಿ ಹಿರೋಷಿ ಮೊಟೊಯಾಮಾರಿಂದ ವರ್ಣಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ.

ಅಭಯ ಮುದ್ರೆ:
ಕೊರಿಯಾಸ್ ನ್ಯಾಶನಲ್ ಟ್ರಶರ್ ಸಂಖ್ಯೆ. 119. ಬಲಗೈಯಲ್ಲಿ ಅಭಯ ಹಸ್ತವನ್ನು, ಎಡಗೈಯಲ್ಲಿ ವರದ ಹಸ್ತವನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತಿರುವ ದೃಶ್ಯ (ಬಯಸಿದ್ದನ್ನು ಕೊಡುವ ಸನ್ನೆ).
ಅಭಯ ಮುದ್ರೆ (“ಭಯ-ಇಲ್ಲದ ಮುದ್ರೆ”)ಯು ರಕ್ಷಣೆ, ಶಾಂತಿ, ದಯಾಪರತೆ, ಮತ್ತು ಭಯದ ಹೋಗಲಾಡಿಸುವಿಕೆಯನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತದೆ. ತೆರವಾದದಲ್ಲಿ, ಈ ಮುದ್ರೆಯು ಬಲ ಕೈಯು ಭುಜದ ಎತ್ತರಕ್ಕೆ ಎತ್ತುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ಮಾಡಲ್ಪಡುತ್ತದೆ, ನಂತರದಲ್ಲಿ ತೋಳು ಬಾಗಿಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅಂಗೈಯು ಬೆರಳುಗಳು ಮೇಲ್ಮುಖವಾಗಿರುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ಹೊರಗಡೆ ಚಾಚಲ್ಪಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಸೇರಲ್ಪಟ್ಟ ಮತ್ತು ಎಡ ಕೈಯು ನಿಂತಿರುವ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಕೆಳಮುಖವಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಅನೇಕ ವೇಳೆ ಎರಡು ಕೈಗಳು ಎರಡು ಅಭಯ ಮುದ್ರೆಗಳನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಿರುವಂತೆ ತೋರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಮತ್ತು ಅವು ಸಮಾನವಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಈ ಮುದ್ರೆಯು ಸಂಭಾವ್ಯವಾಗಿ ಅಪರಿಚಿತರನ್ನು ಸಮೀಪಿಸುವ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಸ್ನೇಹಪರತೆಯ ಒಳ್ಳೆಯ ಉದ್ದೆಶಗಳನ್ನು ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸುವ ಒಂದು ಸಂಕೇತವಾಗಿ ಬೌದ್ಧದರ್ಮದ ಸ್ಥಾಪನೆಗೂ ಮುಂಚೆ ಬಳಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು.

ಭೂಮಿಸ್ಪರ್ಶ ಮುದ್ರೆ:
ಬೊಧ್ ಗಯಾ ದಲ್ಲಿ ಶಕ್ಯಮುನಿ ಬುದ್ಧನ ಜ್ಞಾನಗಳಿಗೆ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿ ಈ ಸಂಕೇತವು ಭೂಮಿಯ ಮೇಲೆ ಕರೆಯಲ್ಪಡುತ್ತದೆ. ಕುಳಿತಿರುವ ಆಕೃತಿಯ ಬಲಗೈ ಭೂಮಿಯ ಕಡೆಗೆ ಚಾಚಲ್ಪಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅಂಗೈ ಒಳಗೆ ತಲುಪುತ್ತದೆ.

ಧರ್ಮಚಕ್ರ ಮುದ್ರೆ:
ಧರ್ಮಚಕ್ರ ಮುದ್ರೆ ಯು ಸಾರಾನಾಥದಲ್ಲಿನ ಎರಳೆ ಉದ್ಯಾನವನದಲ್ಲಿ ಬುದ್ಧನ ಜ್ಞಾನೋದಯದ ನಂತರ ಅವನ ಮೊದಲ ಧರ್ಮೋಪನ್ಯಾಸದ ನೀತಿ ಬೋಧನೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಬುದ್ಧನ ಜೀವನದಲ್ಲಿನ ಪ್ರಮುಖ ಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸುತ್ತದೆ. ಸಾಮನ್ಯವಾಗಿ, ಗೌತಮ ಬುದ್ಧ ಮಾತ್ರ ಹಾಕಿರುವಂತೆ ತೋರಿಸಿರುವ ಈ ಮುದ್ರೆ, ವಿಧಿ ಬಂಧನೆಯ ವಿತರಣಾಕಾರನಂತೆ ಮೈತ್ರೇಯ ಕಾಪಾಡಿದ್ದನೆ. ಈ ಮುದ್ರೆಯ ಸ್ಥಿತಿಯು ಧರ್ಮದ ತಿರುಗುತ್ತಿರುವ ಚಕ್ರವನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸುತ್ತದೆ. ಧರ್ಮ ಚಕ್ರವು ವಿಕ್ರಾಂತದಲ್ಲಿ ವಕ್ಷಸ್ಥಳದ ಮುಂದೆ ಎರಡು ಕೈಗಳನ್ನು ಒಟ್ಟಿಗೆ ಸೇರಿಸಿದಾಗ, ಬಲ ಅಂಗೈ ಮುಂದೆ ಮತ್ತು ಎಡ ಅಂಗೈ ಮೇಲೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡಂತೆ, ಕೆಲವು ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಕೈಗಳು ವಕ್ಷಸ್ಥಳಕ್ಕೆ ಅಬಿಮುಖವಾಗಿರುವಂತೆ ರೂಪುಗೊಳ್ಳಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಇದರಲ್ಲಿಯೇ ಅನೇಕ ಬದಲಾವಣೆಗಳಿದ್ದು ಭಾರತದ ಅಜಂತಾ ಗುಹೆಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡ ಒಂದು ಪ್ರಕಾರದಲ್ಲಿ ಕೈಗಳು ಬೇರೆಯಾಗಿದ್ದು ಬೆರಳುಗಳು ಪರಸ್ಪರ ಸ್ಪರ್ಶಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿರುವುದಿಲ್ಲ. ಇಂಡೋ-ಗ್ರೀಕ್ ಶೈಲಿಯ ಗಾಂಧಾರದಲ್ಲಿ ಮಡಿಚಲ್ಪಟ್ಟ ಬಲಗೈ ಮುಷ್ಟಿ ಎಡಗೈ ಮೇಲೆ ಹರಡಿರುವ ಬೆರಳುಗಳು ಹೆಬ್ಬೆರಳಿಗೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡಂತೆ ತೋರುತ್ತದೆ. ಜಪಾನಿನಲ್ಲಿ ಹೊರ್ಯು-ಜಿ ಯ ಚಿತ್ರಪತ್ರಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಬಲಗೈ ಎಡಗೈ ಮೇಲೆ ಇಟ್ಟಿರುವಂತಿದೆ, ಜಪಾನಿನ ಅಮಿತಾಭ ದ ನಿಖರವಾದ ಚಿತ್ರಗಳು ೯ನೇ ಶತಮಾನಕ್ಕಿಂತ ಪೂರ್ವದಲ್ಲಿ ಈ ಮುದ್ರೆಯನ್ನು ಉಪಯೋಗಿಸಿರುವಂತೆ ತೋರಿಸುತ್ತದೆ

ಧ್ಯಾನ ಮುದ್ರೆ:
ಧ್ಯಾನ ಮುದ್ರೆಯು ಧ್ಯಾನದ, ಏಕಾಗ್ರತೆಯ, ಒಳ್ಳೆಯ ವಿಧಿಯ ಸಂಕೇತವಾಗಿದೆsaṅgha. ಎರಡು ಕೈಗಳು ತೊಡೆಯ ಮೇಲೆ ಇರಿಸಿದಂತೆ,ಎಡಗೈ ಮೇಲೆ ಬಲಗೈ ಬೆರಳುಗಳ ಜೊತೆಗೆ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಹರಡಿಕೊಂಡಂತೆ ಮತ್ತು ಅಂಗೈಗಳು ಮೆಲ್ಮುಖವಾಗಿರುವಂತೆ, ತ್ರಿಕೋನಾಕಾರ ರೂಪಗೊಂಡಿರುವಂತೆ, ಪವಿತ್ರ ಬೆಂಕಿಯ ಸಂಕೇತ ಅಥವಾ ತ್ರಿರತ್ನ, ಮೂರು ಆಭರಣಗಳ ರೂಪಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಧ್ಯಾನ ಮುದ್ರೆಯು ಶಕ್ಯಮುನಿ ಬುದ್ಧ ಮತ್ತು ಅಮಿತಾಭ ಬುದ್ಧ ಇವರುಗಳ ನಿರೂಪಣೆಯಲ್ಲಿ ಉಪಯೋಗಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ ಕೆಲವು ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಧ್ಯಾನ ಮುದ್ರೆಯು ಔಷಧಿ ಬುದ್ಧ ನಂತಹBhaiṣajyaguru , ಜೊತೆಗೆ ಔಷಧಿ ಬಟ್ಟಲನ್ನು ಕೈಗಳಲ್ಲಿ ಹಿಡಿದಿರುವಂತಹ ನಿಖರವಾದ ನಿರೂಪಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಉಪಯೋಗಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ ಧ್ಯಾನ ಮುದ್ರೆಯು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಸಂಭಾವ್ಯ ಗಾಂಧಾರ ಶೈಲಿಯಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಚೈನಾದ ಉದ್ದಕ್ಕು ವೈ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡಿತು. ಬುದ್ಧನಿಗಿಂತ ತುಂಬಾ ಹಿಂದೆ ಉಪಯೋಗಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಈ ಮುದ್ರೆಯು ಇದು ಯೋಗಿಗಳು ಅವರ ಏಕಾಗ್ರತೆ, ಗುಣಪಡಿಸುವಲ್ಲಿ, ಧ್ಯಾನ ಪ್ರಯೋಗದಲ್ಲಿ ಉಪಯೋಗಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತ್ತು. ಧ್ಯಾನ ಮುದ್ರೆಯು ಬಹಳವಾಗಿ ತೆರವಾದ ಬೌದ್ಧ ಧರ್ಮದಲ್ಲಿ ದಕ್ಷಿಣಪೂರ್ವ ಏಷ್ಯಾದಲ್ಲಿ ಉಪಯೋಗಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತ್ತು; ಹೇಗಾದರೂ, ಹೆಬ್ಬೆರಳುಗಳು ಅಂಗೈಗಳ ವಿರುದ್ಧವಾದ ಜಾಗದಲ್ಲಿರುತ್ತದೆ. (ಧ್ಯಾನ ಮುದ್ರೆಯು ಸಮಾಧಿ ಮುದ್ರೆ ಅಥವಾ ಯೋಗ ಮುದ್ರೆ ಎಂಬುದಾಗಿಯೂ ತಿಳಿಯಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ;

ವರದಾ ಮುದ್ರೆ:
ವರದಾ ಮುದ್ರೆ (“ಅನುಕೂಲಕರವಾದ ಮುದ್ರೆ”)ಯು ಸ್ವಾಗತ, ಔದಾರ್ಯ, ನೀಡುವುದು, ಅನುಕಂಪ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಮಾಣಿಕತೆಯ ಸಂಕೇತವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು ಯಾವಾಗಲೂ ಎಡಗೈಯಲ್ಲೆ ತೋರಿಸುತ್ತಾರೆ, ಮಾನವನು ದುರಾಸೆ,ಸಿಟ್ಟು, ಮತ್ತು ಭ್ರಾಂತಿ ಇವುಗಳಿಂದ ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಭಕ್ತಿ ಮಾರ್ಗದಿಂದ ಮೋಕ್ಷ ಮಾರ್ಗದೆಡೆಗೆ ನಡೆಯವುದನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಮುದ್ರೆಯಲ್ಲಿ ತೋಳನ್ನು ವಕ್ರಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಹಸ್ತವು ಸ್ವಲ್ಪ ತಿರುಗಿಕೊಂಡಿರುತ್ತದೆ ಅಥವಾ ತೋಳು ಕೆಳಮುಖವಾಗಿ ಭಾಗಿಕೊಂಡಿದ್ದಾಗ ಹಸ್ತದ ಬೆರಳುಗಳು ನೇರವಾಗಿರುತ್ತವೆ ಅಥವಾ ಸ್ವಲ್ಪ ಬಾಗಿರುತ್ತವೆ. ವರಹಾ ಮುದ್ರೆಯು ಇನ್ನಿತರ ಮುದ್ರೆಯಂತೆ ಕಂಡುಬರದೆ ಅಪರೂಪವಾಗಿ ಅಭಯಾ ಮುದ್ರೆಯಂತೆ ಬಲಗೈ ಬಳಸರುವುದು ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ. ಇದು ವಿತರ್ಕಾ ಮುದ್ರೆ ಹೋಲುವುದರಿಂದ ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಗುರುತಿಸಲು ಗೊಂದಲವಾಗುತ್ತದೆ.

ಚೀನಾ ಮತ್ತು ಜಪಾನ್‌ನಲ್ಲಿ ವೈ ಮತ್ತು ಅಸಕಾ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಬೆರಳುಗಳು ಗಟ್ಟಿಯಾಗಿ ನಿಂತಿರುವಂತೆ ಕಾಣುತ್ತಿದ್ದವು ನಂತರ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಹೊಂದಿದಂತೆ ನಿಧಾನವಾಗಿ ಸಡಿಲವಾಗತೊಡಗಿದವು, ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ತಾಂಗ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಬೆರಳುಗಳು ಸಹಜವಾಗಿ ಬಾಗಿಕೊಂಡವು. ಭಾರತದಲ್ಲಿ ೪ನೇಯ ೫ನೇಯ ಶತಮಾನಗಳ ಗುಪ್ತರ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಅವಲೋಕಿತೇಶ್ವರ ಶಿಲ್ಪದಲ್ಲಿ ಮುದ್ರೆಯನ್ನು ಬಳಸಿದ್ದು ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ. ವರದಾ ಮುದ್ರೆಯನ್ನು ಆಗ್ನೇಯ ಏಷ್ಯಾದ ಮೂರ್ತಿಗಳಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಬಳಸಿರುವುದು ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ.

ವಜ್ರ ಮುದ್ರೆ:
ವಜ್ರಾ ಮುದ್ರೆ (“ಆರ್ಭಟ ಮುದ್ರೆ”)ಯು ಜ್ಞಾನದ ಸಂಕೇತವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಬಲಗೈಯನ್ನು ಮುಷ್ಟಿ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ, ತೋರುಬೆರಳು ನೇರವಾಗಿ ಚಾಚಿಕೊಂಡಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಎಡಗೈಯನ್ನ ಕೂಡ ಮುಷ್ಟಿ ಮಾಡಿ ತೋರುಬೆರಳನ್ನು ಹಿಡಿದುಕೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತದೆ.
ವಜ್ರಾ ಮುದ್ರೆಗೆ ಒಂದು ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಉದಾಹರಣೆ ಎಂದರೆ ನೈನ್ ಸಿಲಾಬಲ್ ಸೀಲ್ಸ್‌ ನ ಏಳನೇಯ (ಒಂಭತ್ತರಲ್ಲಿ) ತಂತ್ರದಂತೆ, ಧಾರ್ಮಿಕ ಕ್ರಿಯೆಗಳಲ್ಲಿ ಮುದ್ರೆಯನ್ನು ಮಂತ್ರಗಳದ ಮೂಲಕ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಸಂಸ್ಕೃತದ ಈ[ಸೂಕ್ತ ಉಲ್ಲೇಖನ ಬೇಕು] ಪ್ರಾರ್ಥನೆಯ ವಿಡಿಯೋ ಮನಸ್ಸನ್ನು ಪವಿತ್ರವಾದ ಅವಸ್ಥೆಗೆ ಕೊಂಡೊಯ್ಯುತ್ತದೆ, ನಂತರದಲ್ಲಿ ಕೂಜಿ-ಇನ್ ಎಂಬ ಜಪಾನೀ ವಿಧಿಯಿದ್ದು ಅದನ್ನು ಜಪಾನಿಯರ ಕಂಜಿ ಉಚ್ಚಾರವನ್ನು ಬಳಸಿ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ.

ವಿಟರ್ಕ ಮುದ್ರೆ, :
ವಿತರ್ಕಾ ಮುದ್ರೆ (” ಚರ್ಚೆಯ ಮುದ್ರೆ”)ಯು ಬೌದ್ಧಧರ್ಮದ ಕಲಿಕಾ ವಿಧಾನದಲ್ಲಿನ ಚರ್ಚೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಸಾರದ ಸಂಕೇತವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು ಹೆಬ್ಬೆರಳಿನ ತುದಿ ಮತ್ತು ತೋರುಬೆರಳನ್ನು ಸೇರಿಸಿ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ, ಮತ್ತು ಉಳಿದ ಬೆರಳುಗಳು ಅಭಯ ಮುದ್ರೆ ಮತ್ತು ವರದಾ ಮುದ್ರೆಯಂತೆ ತುಂಬಾ ನೇರವಾಗಿರುತ್ತದೆ, ಆದರೆ ಇದರಲ್ಲಿ ಹೆಬ್ಬೆರಳು ತೋರುಬೆರಳಿನ ತುದಿಯನ್ನು ತಾಗುತ್ತಿರುತ್ತದೆ. ಪೂರ್ವ ಏಷ್ಯಾದಲ್ಲಿ ಈ ಮುದ್ರೆಯನ್ನ ಮಹಾಯಾನ ಬೌದ್ಧರು ಸ್ವಲ್ಪ ಬದಲಾಯಿಸಿ ಬಳಸಿಕೊಂಡರು. ಟಿಬೇಟಿನಲ್ಲಿ ಇದು ತಾರಾಗಳ ಮತ್ತು ಬೋಧಿಸತ್ವರ ರಹಸ್ಯ ಮುದ್ರೆಯಾಗಿದ್ದು, ಅವರಿಗೆ ಯಾಬ್-ಯುಮ್ ನಲ್ಲಿ ಕೆಲವರಿಗೆ ದೇವತೆಗಳು ಬೇರೆ ಬೇರೆಯಾಗಿರುತ್ತಾರೆ. (ವಿತರ್ಕ ಮುದ್ರೆಯನ್ನು Prajñāliṅganabhinaya , ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ ಮುದ್ರೆ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ (“ವಿವರಣೆಯ ಮುದ್ರೆ”);

ಜ್ಞಾನ ಮುದ್ರೆ:
ಜ್ಞಾನ ಮುದ್ರೆ (“ಜ್ಞಾನದ ಮುದ್ರೆ”)ಯನ್ನು ಹೆಬ್ಬೆರಳಿನ ತುದಿ ಮತ್ತು ತೋರುಬೆರಳನ್ನು ಜೊತೆಯಾಗಿ ಸೇರಿಸಿ ವರ್ತುಲ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ, ಮತ್ತು ಹಸ್ತವನ್ನು ಹೃದಯಕ್ಕೆ ಅಭಿಮುಖವಾಗಿ ಹಿಡಿಯಲಾಗುತ್ತದೆ.[೬]

ಕರಣಾ ಮುದ್ರೆ:
ಕರಣಾ ಮುದ್ರೆ ಯು ಅನಾರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ನಕಾರಾತ್ಮಕ ವಿಚಾರಗಳಂತಹ ಸೈತಾನ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಹೊರಹಾಕುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ತೊಂದರೆಯನ್ನು ನಿವಾರಣೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಈ ಮುದ್ರೆಯಲ್ಲಿ ತೋರುಬೆರಳು ಮತ್ತು ಕಿರುಬೆರು ನೇರವಾಗಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಉಳಿದ ಬೆರಳುಗಳು ಮಡಚಿರುತ್ತವೆ. ಹಲವಾರು ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿರುವ ಕೊರ್ನಾಕ್ಕೆ ಸಮೀಪವಾಗಿದೆ, ವ್ಯತ್ಯಾಸವೆನೆಂದರೆ ಕರಣಾ ಮುದ್ರೆಯಲ್ಲಿ ಹೆಬ್ಬೆರಳು, ಮಧ್ಯಬೆರಳು,ಮತ್ತು ಉಂಗುರ ಬೆರಳು ಕೆಳಮುಖವಾಗಿ ಭಾಗಿರುವುದಿಲ್ಲ

ಸೌಂದರ್ಯವು ಕೇವಲ ಹೊರಗಡೆ ಕಾಣುವುದಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ. ಅದು ನಮ್ಮ ಒಳಗಿನಿಂದ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಗೊಳ್ಳಬೇಕು. ಆ ಕಳೆ ಮತ್ತು ಹೊಳಪು ನಿಮ್ಮ ತ್ವಚೆಯಲ್ಲಿ ಬೆಳಗಬೇಕು ಎಂದರೆ ನೀವು ನಿಮ್ಮ ದೇಹ ಮತ್ತು ಆತ್ಮವನ್ನು ದಂಡಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಹೀಗೆ ಹೊಳೆಯುವ ತ್ವಚೆಯನ್ನು ನಿಮ್ಮದಾಗಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಯೋಗಾಸನಗಳು ನಿಮಗೆ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಸಹಕರಿಸುತ್ತವೆ. ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ತಮ್ಮ ತ್ವಚೆಯ ಆರೋಗ್ಯವನ್ನು ಕಾಪಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಯುವಕ ಮತ್ತು ಯುವತಿಯರು ಯೋಗಾಸನದ ಮೊರೆ ಹೋಗುತ್ತಿರುವುದು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿದೆ. ನೀವು ಆಂತರಿಕವಾಗಿ ಆರೋಗ್ಯವನ್ನು ಕಾಪಾಡಿಕೊಂಡಿದ್ದರೆ ಮಾತ್ರ ನಿಮ್ಮ ತ್ವಚೆಯಲ್ಲಿ ಸೌಂದರ್ಯವು ಹೊರಗೆ ಅಂದವಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.